Μελέτη και σχεδιασμός τζακιού

Αναμφίβολα, ένας από τους πιο διαδεδομένους αλλά και εντυπωσιακούς τρόπους θέρμανσης ενός χώρου είναι το τζάκι. Μέσον θέρμανσης διαχρονικό, που συνοδεύεται όμορφες εικόνες, ήχους και μυρωδιές. Από φλόγες που χορεύουν, κούτσουρα που τριζοβολούν και τη μυρωδιά του καμένου ξύλου που προσκαλεί την οικογένεια γύρω απ’ τη φωτιά για όμορφες ώρες επικοινωνίας. Και είμαι βέβαιος ότι όταν κάποιος διαβάζει αυτές τις αράδες, έρχονται στο νου του εικόνες όμορφες και ίσως μνήμες παιδικών χρόνων. Και σίγουρα κάπου θα ακούγεται ένας νοσταλγικός στεναγμός βγαλμένος από το βάθος της ψυχής. Ο Μίλτων λέει ότι ο στεναγμός είναι η επιπόθηση του χαμένου Παραδείσου.

Και όλες αυτές οι εικόνες στη μνήμη, είναι διαφορετικές για τον καθένα. Επειδή αφορούν εικόνες τζακιών που έχουμε δει, και αναμνήσεις από πράγματα που όλοι κάποια στιγμή έχουμε ζήσει, κάποτε, γύρω από ένα τζάκι. Και είναι διαφορετικές επίσης, επειδή η εικόνα που έχει στο μυαλό του ο καθένας για ένα τζάκι είναι διαφορετική, αφού υπάρχουν αναρίθμητοι τύποι, σχεδία, σχήματα, χρώματα, μεγέθη , περιβάλλοντα τζακιών για να ανταποκρίνονται στις διαφορετικές επιθυμίες και ανάγκες. Άλλο το τζάκι σε ένα ξύλινο σπίτι στο Καρπενήσι, άλλο σε μια βουκολική παράγκα στην Ήπειρο, άλλο σε ένα παραθαλάσσιο εξοχικό στη Νάξο και άλλο σε ένα καταφύγιο στο Βέρμιο. Άρα το τι, που, πως για την κατασκευή ενός τζακιού, δεν είναι προϊόν τυχαίας επιλογής αλλά σωστού σχεδιασμού και μελέτης. Και ο σωστός σχεδιασμός εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, ώστε το αποτέλεσμα να είναι το επιθυμητό, το τεχνικά σωστό και αυτό που θα ικανοποιήσει τελικά.

Παράγοντες που καθορίζουν τη μελέτη ενός τζακιού

Για να κατασκευαστεί λοιπόν ένα τζάκι, θα πρέπει κατ’ αρχάς να υπάρξει μελέτη και σωστός σχεδιασμός και να ληφθούν υπόψη όλοι οι παράγοντες που απαιτούνται για το ορθό τελικό αποτέλεσμα. Ποιοι όμως είναι αυτοί οι παράγοντες και πως επηρεάζουν το τελικό αποτέλεσμα;

Αρχικά, για να μπορέσει ένα τζάκι να υφίσταται ως τζάκι, θα πρέπει να είναι σχεδιασμένο τεχνικά με σωστό τρόπο και με βάσει συγκεκριμένα τεχνικά χαρακτηριστικά. Ένα τζάκι που θέλουμε να θερμάνει ένα δωμάτιο και δεν αποδίδει καθόλου, είναι σοβαρό πρόβλημα. Επίσης αν ένα τζάκι καπνίζει, δεν μπορεί με τίποτα να λειτουργήσει. Θα πρέπει ως εκ τούτου η εστία να έχει συγκεκριμένες διαστάσεις και αναλογίες μεταξύ τους για να μην καπνίζει. Το πλάτος θα πρέπει να έχει συγκεκριμένη αναλογική σχέση με το ύψος και με το βάθος του, ώστε να αποδίδει και να μην καπνίζει. Επίσης το ύψος της καμινάδας θα πρέπει να είναι συγκεκριμένο ώστε να γίνεται σωστός ελκυσμός και να μην καπνίζει επίσης. Αν είναι ενεργειακό το τζάκι, θα πρέπει το αερόθερμο να είναι συγκεκριμένης έντασης και δυναμικότητας ώστε να καλύψει τις ανάγκες και τις δυνατότητες του συγκεκριμένου τζακιού.

Κατ’ αρχάς για να σχεδιαστεί ένα τζάκι, θα πρέπει να ξέρουμε, να έχουμε ξεκαθαρίσει για ποιο σκοπό θέλουμε να υπάρχει το τζάκι. Άλλος είναι ο σχεδιασμός, όταν ένα τζάκι θέλουμε να είναι απλά διακοσμητικό, να υπάρχει απλά στο σπίτι και άλλος ο σχεδιασμός αν ο σκοπός του είναι να ανάβει για να ζεσταίνει ένα χώρο. Στην πρώτη περίπτωση το τζάκι θα παραμείνει καινούργιο, καθαρό και άθικτο ενώ στη δεύτερη, το τζάκι θα χρησιμοποιείται έντονα και θα γίνεται κατάμαυρο.

Ο χώρος που θα τοποθετηθεί το τζάκι παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στην απόφαση και το σχεδιασμό. Αν το τζάκι τοποθετηθεί στο σαλόνι ή αν τοποθετηθεί στο παιδικό δωμάτιο, αν στο σαλόνι ενός ξενοδοχείου ενός χειμερινού προορισμού ή αν στο Προεδρικό Μέγαρο. Αν για παράδειγμα τοποθετηθεί στην κρεβατοκάμαρα ενός σπιτιού, θα πρέπει να είναι κλειστού τύπου ενεργειακό. Αν τοποθετηθεί σε παιδικό δωμάτιο, θα πρέπει να είναι οπωσδήποτε τζάκι βιοαιθανόλης χωρίς καθόλου αναθυμιάσεις. Αν τοποθετηθεί στο σαλόνι ενός σπιτιού, θα πρέπει να είναι διακοσμημένο όμορφα ή ακόμα και έγχρωμο πήλινο-κεραμικό. Αν τοποθετηθεί στο καθιστικό του σπιτιού, θα μπορεί να είναι κλασικό τζάκι ανοιχτού τύπου.

Διαφορετική η περίπτωση το τζάκι να πρέπει να θερμάνει ένα μικρό δωμάτιο, διαφορετική για να θερμάνει το σαλόνι ενός σπιτιού, διαφορετική να χρειάζεται να θερμάνει ένα μεγάλο δωμάτιο και διαφορετική να πρέπει να θερμάνει ολόκληρο σπίτι. Στην πρώτη περίπτωση θα μπορεί κάλλιστα να είναι ένα κλασικό, στη δεύτερη θα πρέπει οπωσδήποτε να είναι ένα αερόθερμο ενεργειακό τζάκι. Στην τελευταία περίπτωση όμως, μόνο υδραυλικό τζάκι θα μπορούσε να είναι. Τζάκι δηλαδή που υποβοηθάει ή λειτουργεί ως κύριο μέσο για θέρμανση του νερού που κυκλοφορεί μέσα στα καλοριφέρ.

Η τοποθεσία αλλά και το υψόμετρο που θα τοποθετηθεί ένα τζάκι, καθορίζει επίσης το τι τζάκι θα είναι αυτό. Αν τοποθετηθεί σε ένα χωριάτικο σπίτι σε ένα βουνό, θα πρέπει να έχει χωριάτικο στυλ. Αν τοποθετηθεί σε μια αστική περιοχή και σε ένα μοντέρνο σπίτι, θα πρέπει να έχει το ανάλογο ύφος. Ο καθένας καταλαβαίνει ότι ένα μοντέρνο τζάκι σε ένα παραδοσιακό σπίτι δεν ταιριάζει και το αντίθετο. Και φυσικά αυτό είναι ακόμα ένα στοιχείο που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στη μελέτη ενός τζακιού. Επίσης οι θερμοκρασίες σε μια περιοχή σίγουρα καθορίζουν διάφορες παραμέτρους σε ένα τζάκι, ακόμα και το μέγεθός του.

Διαφορετικά στοιχεία θα ληφθούν υπόψη στο σχεδιασμό και στη μελέτη ενός τζακιού αν εγκατασταθεί σε ένα σπίτι και διαφορετικά αν σε ένα μοτέλ ή ένα επίσημο δημόσιο κτήριο.

Στη μελέτη λοιπόν του τζακιού παίζουν ρόλο όλα τα παραπάνω στοιχεία και ακόμα περισσότερα όπως το σχήμα που θέλουμε να έχει, το χρώμα του τζακιού, σήμερα υπάρχουν έγχρωμα στην εστία πήλινα – κεραμικά τζάκια , τον τύπο του τζακιού που θέλουμε να έχουμε, αν προτιμούμε κλασικό ανοιχτού τύπου ή μαντεμένιο ανοιχτού τύπου ή αερόθερμο ενεργειακό ή κεραμικό κλπ. Και φυσικά ένα πολύ σημαντικό, ίσως το πιο σημαντικό στη μελέτη ενός τζακιού είναι το κόστος του, τα χρήματα που θέλουμε να διαθέσουμε δηλαδή. Όλα τα παραπάνω στοιχεία λαμβάνονται υπόψη στη μελέτη για την κατασκευή ενός τζακιού, με σκοπό να έχουμε ένα τζάκι όμορφο, αποδοτικό, στον τύπο και το σχήμα που επιθυμούμαι, ώστε να έχουμε ένα τζάκι όπως πραγματικά το θέλουμε.